Maatschappij tot Nut van 't Algemeen departement Geldermalsen

Programma-overzicht 2019 - 2020

180e ALGEMENE LEDENVERGADERING. Aansluitend komt Rik Huisken van Vitens ons van alles vertellen over het beheer van WATERPRODUCTIELOCATIES.

Carmen.
Als trouw, liefde en vrijheid botsen!
We gaan naar het Theater aan de Parade in Den Bosch.

HET BRABANTS LANDSCHAP door de ogen van Mark Kapteijns, terreinmedewerker van Brabants Landschap.

Hans Saan bespreekt tekeningen van PIETER BRUEGEL DE OUDERE.

VERHAAL VAN EEN WERELDREIS in 1909-1911. Het reisjournaal van de Friese zusters Jo en Addie van Slooten door Hobbe de Bruijn.

HET KERSTVERHAAL IN BIJBEL EN KORAN.
Er is ook een versie van het kerstverhaal in de Koran.
Johan Goossen uit Tiel gaat samen met ons kijken naar de overeenkomsten en de verschillen.

Martin en Renske Idema komen ons vertellen en laten zien hoe mooi en bijzonder BOLIVIA is.

EXCURSIE naar de LOCHAL in TILBURG.
Ontdek de architectuur van de LocHal!
Uitgebreide architectuurrondleiding

BARON VAN BRAKELL. Klaas Tammes, oud-burgemeester van Buren, weet alles af van deze belangrijkste vernieuwer van de landbouw van het begin van de 19 e eeuw en heeft er een boek over geschreven..

Algemene Ledenvergadering

We openen ons seizoen 2019/2020 op maandagavond 7 oktober met onze 180 e Algemene Ledenvergadering.
We nemen nog even het afgelopen seizoen door, alle lezingen en excursies worden nog even kort samengevat en van commentaar voorzien.
Onze scheidende penningmeester, Piet Boersma, presenteert nog één keer de cijfers over het afgelopen jaar.
Voor zover nu bekend hebben we het afgelopen jaar quitte gespeeld, een mooi resultaat en dankzij de overdracht van het restkapitaal van Tiel zijn onze reserves toegenomen.
Erik Boegborn neemt vanaf heden de taak van penningmeester op zich. Piet Boersma blijft nog minimaal 1 jaar lid van ons bestuur met als nieuwe taak (samen met Ineke Siewertsen) Commissie Bijzondere Activiteiten (opera, excursies).

Dan volgt een kort intermezzo: de overhandiging van het gedenkboek “75 jaar Elckerlyc” door de heer Bonne van Dam, voorzitter van Elckerlyc.

Na de pauze duiken we in ons drinkwater (figuurlijk).

Schoon drinkwater voor nu en in de toekomst.

Hebt u vorige zomer tussen klaverblad Deil en afrit Waardenburg de graafmachines gezien die veel stof deden opwaaien richting A2?  Rik Huisken van Vitens komt ons vertellen waar dat allemaal voor nodig was. Vitens is waterleverancier in ons woongebied, en binnen deze organisatie is Rik Huisken sinds 2012 werkzaam als terreinbeheerder.  Hij gaat het hebben over het ecologische beheer, het ontstaan van productielocatie Kolff, het vrijhouden van de waterwinning van vervuiling vanaf de A2 en het zorgen voor flora en fauna, en natuurlijk het zorgen voor schoon drinkwater. Hij beheert in totaal meer dan 50 locaties en onderhoudt het contact met pachters, jachthouders, Provincie, gemeentehandhavers, Natuurmonumen-ten, Staatbosbeheer en bewoners.
Kortom: Rik gaat ons een boeiend kijkje geven in de keuken van Vitens, een bedrijf waar wij dagelijks mee te maken hebben en soms, zoals op de A2,  letterlijk aan voorbij gaan.

MAANDAGAVOND 7 oktober 2019, 20.00 uur, in “De Pluk”, Rijksstraatweg 64, Geldermalsen.

terug naar boven

Carmen (als trouw, liefde en vrijheid botsen).

De Staatsopera van Tatarstan brengt ook dit seizoen een ijzeren titel naar Theater aan de Parade in ’s Hertogenbosch : Carmen van de Franse componist Bizet.

Alle blikken zijn gericht op het mooie en zelfverze­kerde zigeunermeisje: Carmen. Femme fatale.
Maar wat als je je aandacht richt op Don José en zijn worsteling met de keuze tussen haar en zijn woord dat hij al gegeven heeft aan de minder flitsende, maar uiterst betrouwbare Micaëla?
De vrijheid lonkt en trekt, maar de dorpsband geeft veiligheid, zeker­heid. Het ongewisse avontuur waar de korporaal uit de provincie zich toch in stort, kun je ook zien in het licht van dit andere universele thema (losmaken) naast die van de romantische liefde.

Zwoele zomeravonden vol passie en verwarring.

Omdat we al heel vroeg de kaarten voor deze uitvoering moesten reser­veren hebben alle leden van ons departement begin juli een uitnodiging gehad om kaarten te bestellen. Binnen enkele dagen hadden we de bus al vol.

WOENSDAGAVOND 16 oktober 2019.

terug naar boven

Brabants Landschap.

Het Brabantse landschap, door de ogen van Mark Kapteijns.
Mark is terreinmedewerker van natuurbeheerder Brabants Landschap, maar vooral ook een talentvolle natuurfilmer. Een mooie combinatie.
Mark is dagelijks in de natuur aan het werk en legt al het moois met de camera vast. Hij maakt voor natuurorganisatie Brabants Landschap elk jaar een natuurfilm.
Zo heeft hij er al zeven op zijn naam staan.
Daarvoor ontving hij verschillende nationale en internationale prijzen.
Op deze avond vertoont Mark ons een paar van zijn prachtige films en zal hij ons vertellen over hoe hij kijkt naar de Brabantse landschappen en hoe die in zijn films weet te vangen.

DINSDAGAVOND 29 oktober 2019, 20.00 uur, in “De Pluk”, Rijksstraatweg 64, Geldermalsen.

terug naar boven

Pieter Bruegel de Oudere.

Het is dit jaar niet alleen een Rembrandt-jaar, het is ook 450 jaar geleden dat de volgens onze zuiderburen beroemdste 16e-eeuwse schilder Pieter Bruegel de Oudere stierf. Dat wordt met name in België groots gevierd met verschillende exposities.
Het Rembrandt-jaar is van alle kanten en door alle media zo uitvoerig belicht dat wij (na overleg met Hans Saan) hebben besloten te kiezen voor Pieter Bruegel.

De spreker van deze avond is Hans Saan. Die behoeft geen verdere introductie.
Hij heeft ons al enkele malen eerder met een aansprekende presentatie meegenomen in zijn fascinatie voor kunstenaars van de Lage Landen uit de 15e en 16e eeuw.

Deze keer belicht hij dus met name de tekeningen van Pieter Bruegel de Oudere.

MAANDAGAVOND 11 november 2018, 20.00 uur, in “De Pluk”, Rijksstraatweg 64, Geldermalsen.

terug naar boven

Verhaal van een Wereldreis 1909-1911

Het reisjournaal van de Friese zusters Jo en Addie van Slooten.

Vrouwen die in onze tijd een wereldreis van twee jaar maken zijn een zeldzaamheid. Ze moeten kunnen omgaan met verschillende culturen en lokale gebruiken en bestand zijn tegen ongemakkelijke reisomstandigheden.
Veel bewondering verdienen daarom twee Friese zusters die meer dan een eeuw geleden in 1909 begonnen aan een wereldreis van twee jaar.
Een uitzonderlijk initiatief in die tijd, want de traditie waarin ze opgroeiden verwachtte immers van hen dat hun leven zich binnen strikte, beschermde kaders zou afspelen.
Een dame van stand ging wel eens met vakantie, maar zelden buiten Europa. En zeker niet zo langdurig. De Friezinnen Jo (1874-1959) en Addie (1867-1921) gingen tegen deze traditie in op reis de wereld rond: vanuit Genua met een pakketboot naar Amerika, Japan, China, Nederlands-Indië, India, Ceylon en via Genua weer terug naar het Friese dorp Rauwerd.
Jo hield gedurende de reis gedetailleerde dagboeknotities bij.
Twee jaar lang observeerde ze onvermoeibaar en met grote interesse landschappen, plaatsen en mensen die op hun pad kwamen.
Haar stijl is onderhoudend en journalistiek met een uniek oog voor geografische, etnische en sociale details.
Later werkte ze deze aantekeningen uit tot het reisjournaal dat integraal in een boek is opgenomen.

Na terugkeer heeft de schrijfster in december 1911 voor “de Maatschappij tot Nut van het Algemeen” in Rauwerd een enthousiaste voordracht over deze wereldreis gehouden.
De tekst van deze voordracht is bewaard gebleven, evenals de 72 briefkaarten die ze tijdens de reis van overal in de wereld naar haar nichtje thuis in Friesland stuurde.
Het verhaal vormt een fascinerend verslag van een uniek reisavontuur aan het begin van de vorige eeuw.

DINSDAGAVOND 26 november 2019, 20.00 uur, in “De Pluk”, Rijksstraatweg 64, Geldermalsen.

terug naar boven

Het Kerstverhaal in Bijbel en Koran.

Het Kerstverhaal uit de Bijbel, en dan vooral uit  het evangelie van Lucas, is heel algemeen bekend.
Dat er ook een Koranversie van delen van dit evangelie bestaat is veel minder bekend bij nietmoslims.
Op deze avond in december, voorafgaand aan de Kersttijd, willen we aan deze laatste versie speciaal aandacht besteden om dit bijzondere verhaal in een breder perspectief te kunnen plaatsen.
Tussen Bijbel en Koran bestaan naast veel overeenkomsten ook veel verschillen.
We hebben Johan Goossen uitgenodigd daarover een lezing te verzorgen.
Johan Goossen woont in Tiel. Hij  is een vrijgevestigd theoloog en godsdienstwetenschapper en gespecialiseerd in de islamologie.
De leidraad van deze avond  over Bijbel en Koran is het boek ‘’Bijbel en Koran’ van Jacques Jomier, uit 1959.
Dit is nog altijd een gezaghebbend werk en ook zeker een eyeopener op dit gebied.
Jomier, afkomstig uit Frankrijk, was als islamoloog jarenlang verbonden aan het Dominicaans studiecentrum in Cairo, Egypte.
Hij maakt in dit boek de overeenkomsten en verschillen tussen Bijbel en Koran op een toegankelijke manier duidelijk.
Johan Goossen gaat ook samen met u kijken naar overeenkomsten en verschillen in beide heilige boeken.
U krijgt daarvoor bij binnenkomst een  overzichtelijk en praktisch schema van de hand van Johan Goossen.

DINSDAGAVOND 10 december 2018, 20.00 uur, in “De Pluk”, Rijksstraatweg 64, Geldermalsen.

terug naar boven

Bolivia

Martin en Renske Idema maken verre en avontuurlijke reizen en waren al eens bij ons om te vertellen over Myanmar.
Zoals zij in 2017door Bolivia trokken is het een avontuur om dit min of meer geïsoleerde Zuid-Amerikaanse land te bereizen.
Dat geldt zeker voor de nationale parken en het Amazonewoud dat ze bezochten, ver van de bewoonde wereld.
Maar niet minder voor Zuidwest Bolivia in het Andesgebied, met de grootste zoutvlakte ter wereld en met z’n gevarieerde ruige woestijnlandschap met vulkanen en veelkleurige meren vol roze flamingo’s.
In de bewoonde wereld brengen de levendige steden uit de Spaanse tijd prachtige beelden op je netvlies, ook door de vele authentieke bewoners in hun kleurige kleding. En dan zijn er natuurlijk nog de overblijfselen uit de Inca-tijd. Het uitstapje naar buurland Peru is daar geheel op gericht met een bezoek aan de oude Inca-hoofdstad Cusco en aan Machu Picchu, de beroemdste attractie van Zuid-Amerika.

MAANDAGAVOND 13 januari 2020, 20.00 uur, in “De Pluk”, Rijksstraatweg 64, Geldermalsen.

terug naar boven

Wie het water deert, die het water keert.

Ger de Vrieze, “dijkenman-in-ruste”, komt vertellen over de geschiedenis van de dijkenbouw in ons land en over de hoogwaterperiode in het Rivierengebied in 1995 (precies 25 jaar gelden!).
In het verhaal staan eigenlijk niet de dijken centraal, maar de mensen die achter de dijken wonen.
Dat de dijken voor hen belangrijk zijn zal een ieder begrijpen, maar hoe en waarom is men met dijkbouw begonnen?
Zeker mensen uit een ver land vinden het wonen achter hoge dijken onbegrijpelijk.
Het aanleggen van dijken -en de techniek daarvan- ontwikkelde zich in de loop der eeuwen.
We zullen kennismaken met enkele historisch belangrijke personen die veel betekend hebben voor de dijkbouw.
Helaas ging het vaak mis met de dijken en grote overstromingen waren het trieste gevolg.
De Ramp in 1953 ligt voor vele Nederlanders nog zwaar in het geheugen.
Daar kunnen we niet aan voorbij gaan.

Het hoofdonderwerp van de lezing vormt echter de hoogwaterperiode in 1995.
Doordat de dijken in het rivierengebied onder de last van de hoge waterstand dreigden te bezwijken, moesten zo’n 200.000 mensen huis en haard verlaten. Ook voor vele duizenden dieren moest een veilige plaats gezocht worden.
Centraal staat de vraag; “Wat doet het met de mensen die dit meemaken?”

Ger de Vrieze is Oud Hoofd Dijkverbetering bij Polderdistrict Betuwe en Senior Projectmanager bij Waterschap Rivierenland.

MAANDAGAVOND 27 januari 2020, 20.00 uur, in “De Pluk”, Rijksstraatweg 64, Geldermalsen.

terug naar boven

250 jaar Beethoven, zijn leven, zijn muziek, zijn betekenis.

Beethoven is een van die componisten die we allemaal kennen.
Al is het maar van naam.
Zeker na 2020. Want dan is het 250 jaar geleden dat hij geboren werd.
Dat wordt natuurlijk herdacht.
Reden voor ‘t Nut Geldermalsen om al aan het begin van 2020 muziek­historicus  Joop van Velzen, (Music in Life' -  Passie voor Klassiek! – Laren) uit te nodigen voor een lezing over deze componist.
Want wie was die Ludwig van Beethoven nou eigenlijk en waarom is hij een van de grootste componisten uit de westerse muziekgeschiedenis?  Dat is écht niet alleen vanwege ‘Für Elise” en het “Alle Menschen werden Brüder”.
En evenmin omdat hij kampte met liefdesproblemen en doofheid.
Het gaat om een componist die zo groot was, dat zijn composities bepalend zijn geweest voor de muziekgeschiedenis van de 19e eeuw.
Geen componist uit die tijd heeft zich aan zijn invloed kunnen onttrekken. Felix Mendelssohn-Bartholdy niet, Hector Berlioz , Robert Schumann, Richard Wagner, Johannes Brahms, Anton Bruckner en vele anderen evenmin.
Joop van Velzen neemt u mee langs Beethovens muzikale ontwikkeling en zal duidelijk maken waarom Beethoven een der invloedrijkste personen uit de westerse muziekgeschiedenis is geweest.

MAANDAGAVOND 10 februari 2020, 20.00 uur, in “De Pluk”, Rijksstraatweg 64, Geldermalsen.

terug naar boven

Energiebesparing bij een grootverbruiker.

Van ons allen wordt verwacht dat we verantwoord omgaan met energie en binnen onze mogelijkheden alles doen om te besparen en het liefst ook afscheid te nemen van aardgas.
Hoe zit dat met echte grootverbruikers, hoe zijn die daar mee bezig?
Daar krijgen we op deze avond informatie over van Marco van Valburg, inwoner van West Betuwe en al meer dan 30 jaar werkzaam bij Libbey Europe, bij de meesten van u beter bekend als Royal Leerdam, fabrikant van drinkglazen en grootverbruiker van energie.
Hij houdt zijn betoog met als devies: “Energiereductie vereist innovatie”.
In zijn presentatie geeft hij een indruk van energiegebruik en bijbehorende emissie bij de productie van glas in het algemeen en bij Libbey in het bijzonder. Zowel in het verleden als tot nu en hoe verder naar 2050?
Wat is er al gedaan en waar denken ze aan bij vervolgstappen.

Het belooft een zeer interessante avond te worden.

DINSDAGAVOND 18 februari 2020, 20.00 uur, in “De Pluk”, Rijksstraatweg 64, Geldermalsen.

terug naar boven

Vismigratie.

Lezing over vismigratie?

Ja, over vismigratie! Misschien niet gelijk een onderwerp waar iedereen alles van af weet of elke dag mee bezig is.
Gerard de Laak (uit Tricht), werkzaam bij Sportvisserij Nederland komt met veel enthousiasme vertellen over zijn beroep en de vele aspecten die verbonden zijn aan de trek van vissen in de (sport)visserij.
Sommige mensen weten misschien dat zalmen ver weg trekken en terug komen op de geboorterivier om te paaien, maar waarom?
Wat is vismigratie en doet iedere vissoort dat?
Hoe zit dat nu met het stekelbaarsje?
Wat zijn de problemen bij vismigratie?
Vissen zie je niet zwemmen, dus hoe ga je dat onderzoeken?
Het wordt allemaal verteld door een zeer deskundig en ervaren onderzoeker: Gerard de Laak.

MAANDAGAVOND 2 maart 2020, 20.00 uur, in “De Pluk”, Rijksstraatweg 64, Geldermalsen.

terug naar boven

Excursie naar de LocHal in Tilburg.

In de meer dan achttien meter hoge LocHal uit 1932 werden vroeger locomotieven gerepa­reerd. In 2017 startte de renovatie: een grootse uitdaging voor de betrokken architecten en aannemers. Zij bouwden de glas- en staalconstructie opnieuw op en behielden enorm veel monumentale elementen.
De bibliotheek van Tilburg heeft een prachtig onderdak gevonden in dit industriële bouwwerk.
Geïnteresseerd in architectuur? In iedere bibliotheek zijn verhalen te vinden, maar de LocHal vertelt zélf een verhaal.
Tijdens de uitgebreide architectuurrondleiding door de LocHal neemt gids Myrthe Breukink u mee door dit verhaal.
Van de nog steeds voelbare industriële geschiedenis tot de indrukwekkende textiele architectuur.
In ongeveer anderhalf uur komt u te weten hoe vier architectenbureaus hun krachten bundelden om van een oude kraanbaan een moderne bibliotheek én huiskamer voor de stad te maken.

Woensdag 11 maart, LocHal Tilburg; de architectuurrondleiding zelf begint om 14.00 uur.

terug naar boven

Van Brakell, de eigenzinnige baron die boer werd.

Van Brakell (1788-1865) was een landbouwpionier die van zijn bedrijf “Den Eng” een internationaal bekende modelboerderij maakte.
Hij was de belangrijkste vernieuwer van de Nederlandse landbouw in het begin van de 19e eeuw.
In de Betuwe streed hij tegen wantrouwen en achterdocht.
Uit het polderbestuur nam hij ontslag toen hij het niet eens was met het gevoerde beleid.
Hij was eigenwijs maar ook sociaal. Hij nam het op voor zijn arbeiders en zorgde voor weduwen en wezen.
Na zijn dood ging zijn weduwe in dezelfde geest door op dit pad van liefdadigheid.
Omdat zij blind werd, omringde zij zich met een paar gezelschapsdames.
Een vermeende poging van de ene gezelschapsdame om de andere te vergiftigen deed Den Eng lange tijd op haar grondvesten schudden.

Van Brakell leeft voort in het Fonds Hulpbetoon.
Dat Fonds -door hem zelf ingesteld- was decennialang een sociaal vangnet voor “zijn” mensen in Meerten.
Omdat het testament van Van Brakell niet eenduidig bleek, werden er over de interpretatie daarvan een tweetal rechtszaken gevoerd.

In Ommeren realiseerde het Fonds Hulpbetoon de bouw en in 2015 de uitbreiding van het streekmuseum Baron van Brakell.

Drs. K.C. Tammes (1948) is oud burgemeester van Lienden, Heteren (wnd) en Buren.
Als geograaf van opleiding werd hij aardrijkskundeleraar en later opleidingsdocent aan het HBO te Nijmegen.
Hij was lid van de gemeenteraad en wethouder van Beuningen.
Bij zijn benoeming in Lienden in 1988 werd hij ook voorzitter van het Fonds Hulpbetoon aan de Arbeidende Klasse in de Buurtschap Meerten. Deze functie bekleedt hij nog steeds. Daarnaast is hij ook voorzitter van het Streekmuseum Baron van Brakell.

DINSDAGAVOND 17 maart 2020, 20.00 uur, in “De Pluk”, Rijksstraatweg 64, Geldermalsen.

terug naar boven

Op Ramkoers

Deze lezing gaat over de aanvaring van 2 passagiersschepen, de Andrea Doria en de Stockholm, op de Atlantische Oceaan ten westen van het lichtschip Nantucket.
Het voorval had plaats in de jaren 50 van de 20ste eeuw bij de westkust van de Verenigde Staten.
Aan de hand van de lezing door Fred Luchsinger en zijn PowerPoint presentatie wordt duidelijk wat tot de aanvaring heeft geleid, welke maatregelen daaraan vooraf gingen op beide schepen en hoe de reddingsoperaties verliepen.
De schade, het vergaan van een van de schepen en hoe de wettelijke voorschriften en de toenmalige navigatiemiddelen uitpakten, wordt ons duidelijk gemaakt in deze lezing.

DINSDAGAVOND 31 maart 2020, 20.00 uur, in “De Pluk”, Rijksstraatweg 64, Geldermalsen

terug naar boven

Ervaar groot, groter, grootst.

Dichter bij de modernste haven van Europa kan je niet komen.
Ervaar zelf hoe het is als alles groot, groter of grootst is!
Op de 2e Maasvlakte, in FutureLand sta je oog in oog met de ontwikkeling van het nieuwste havengebied van Rotterdam.
Futureland toont je niet alleen ’s werelds modernste containerterminals en grootste zeeschepen, maar ook de laatste innovaties in offshore. Verbaas je over de rol van digitalisering of kansrijke nieuwe vormen van energie.
Ervaar zelf hoe groot een kademuur is of hoe hoog de kolossale containerkranen zijn als je er met de FutureLand Ferry langs vaart.

Na aankomst van de bus en een kopje koffie met gebak krijgen we een presentatie en een inleidend praatje van onze gids voor we een rondrit maken met onze eigen bus op het terrein van Futureland.
Na het lunchbuffet maken we een rondvaart met gids over de Maasvlakte II.
De prijs zal, afhankelijk van het aantal deelnemers, tussen de € 50,-- en € 65,-- komen te liggen.

DINSDAG 21 april 2020.

terug naar boven